Deilliant 4 Mwy o ddysgwyr yn astudio ar gyfer cymwysterau wedi'u hasesu yn y Gymraeg (fel pwnc) a phynciau trwy gyfrwng y Gymraeg
Ble rydyn ni nawr?
Fel yr amlinellwyd yn Neilliant 3, anogir disgyblion sydd wedi mynychu addysg gynradd Gymraeg yn gryf i ddilyn yr un continwwm trwy'r cyfnodau allweddol.
Gall disgyblion yng nghyfnod uwchradd Ysgol Gymraeg Ystalyfera Bro Dur astudio pob pwnc ar lefel TGAU trwy gyfrwng y Gymraeg. Mae Gwyddoniaeth a Mathemateg yn ddewisol gyda dysgwyr yn dewis naill ai cael eu haddysgu trwy gyfrwng y Gymraeg neu Saesneg. Ar hyn o bryd mae cyfnod uwchradd YGYBD yn cynnig mwy na 36 o gyrsiau CA3 trwy gyfrwng y Gymraeg ar lefel TGAU, BTEC, Bagloriaeth Cymru, Agored Cymru Tystysgrif Lefel 2 a lefel alwedigaethol CBAC.
Gall pob disgybl chweched dosbarth yng nghyfnod uwchradd Ysgol Gymraeg Ystalyfera Bro Dur astudio eu pynciau dewisol trwy gyfrwng y Gymraeg (ac eithrio Gwyddoniaeth). Mae'r Awdurdod Lleol yn cydnabod yr angen i ddarparu ar gyfer cyrsiau galwedigaethol trwy gyfrwng y Gymraeg yn CA4.
Mae'r data ar gyfer cymhwyster a aseswyd yn Gymraeg fel pwnc ar lefel TGAU, Safon Uwch a UG fel a ganlyn:
| Blwyddyn | 11 Cohort | Iaith Gyntaf TGAU | Ail Iaith TGAU | Ail Iaith (cwrs byr TGAU) | Cyfanswm | Cyfanswm % cohort | % cohort Iaith Gyntaf TGAU | % cohort Ail Iaith TGAU | % cohort Ail Iaith (cwrs byr TGAU) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2018 | 1486 | 190 | 917 | 40 | 1147 | 77% | 13% | 62% | 3% |
| 2019 | 1456 | 166 | 1038 | 0 | 1204 | 83% | 11% | 71% | |
| 2020 | 1513 | 171 | 984 | 0 | 1155 | 76% | 11% | 65% | |
| 2021 | 1619 | 196 | 1061 | 0 | 1257 | 78% | 12% | 66% |
Nifer y disgyblion sy'n astudio manyleb Gymraeg iaith gyntaf ac ail iaith ar lefel Safon Uwch ac UG (cyfnod uwchradd YGYBD a St. Joseph's)
| Blwyddyn | Safon UG Cymraeg Ail Iaith | Safon UG Cymraeg Iaith gyntaf | Safon Uwch Ail Iaith | Safon Uwch Iaith Gyntaf |
|---|---|---|---|---|
| 2019 | 5 | 4 | 3 | 5 |
| 2020 | 1 | 5 | 2 | 5 |
| 2021 | 2 | 1 | 1 | 4 |
| Blwyddyn | Blwyddyn 12 St Joseph's | Blwyddyn 13 St Joseph's | Blwyddyn 12 Ystalyfera | Blwyddyn 13 Ystalyfera | Cyfanswm Blwyddyn 12 | Cyfanswm Blwyddyn 13 | Cyfanswm Cyffredinol+ |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2019 | 110 | 76 | 109 | 100 | 219 | 176 | 395 |
| 2020 | 121 | 99 | 92 | 88 | 213 | 187 | 400 |
| 2021 | 133 | 94 | 96 | 81 | 229 | 175 | 404 |
Mae Grŵp Colegau Castell-nedd Port Talbot yn cynnig cyrsiau Cymraeg iaith gyntaf ac ail iaith Safon UG ac Uwch. Gellir gweld ffigurau o'r tair blynedd diwethaf isod:
| Blwyddyn | Safon UG Cymraeg Ail Iaith | Safon UG Cymraeg Iaith Gyntaf | Safon Uwch Cymraeg Ail Iaith | Safon Uwch Cymraeg Iaith Gyntaf |
|---|---|---|---|---|
| 2019 | 21 | 0 | 12 | 0 |
| 2020 | 8 | 0 | 11 | 0 |
| 2021 | 7 | 0 | 3 | 0 |
Hefyd, hyd yma mae unedau o'r cyrsiau canlynol yng Ngrŵp Colegau Castell-nedd Port Talbot wedi'u cyfieithu/cyflwyno yn Gymraeg neu'n ddwyieithog:
- Mathemateg
- Adeiladu
- Amaethyddiaeth
- Chwaraeon
- Gwasanaethau Cyhoeddus
- Gofal Plant
- Trin gwallt
Mae'r Urdd hefyd yn cynnig prentisiaethau trwy gyfrwng y Gymraeg yn yr Awdurdod Lleol. Mae'r prentisiaethau'n cynnig cyfleoedd newydd i ddysgu, datblygu a chynyddu hyder yn y gweithle. O chwaraeon, gweithgareddau awyr agored a phrentisiaethau gwaith ieuenctid i gymwysterau ac achrediadau, mae'r Urdd yn cynnig ystod o gyfleoedd ar gyfer pob oedran a gallu.
Ble rydyn ni'n anelu at fod o fewn 5 mlynedd gyntaf y Cynllun hwn a sut rydyn ni'n cynnig cyrraedd yno?
Ein targed yw cynyddu nifer y disgyblion sy'n derbyn addysg cyfrwng Cymraeg gan 208 o ddisgyblion a chadw canran uwch o ddisgyblion sy'n astudio ar gyfer cymwysterau a aseswyd trwy gyfrwng y Gymraeg a Chymraeg fel pwnc erbyn diwedd y cynllun 10 mlynedd. Ein nod yw gwneud hyn trwy weithredu'r targedau canlynol.
- Codi statws y Gymraeg fel cyfrwng astudio a gweithio ar draws holl bartneriaethau'r system addysg.
- Datblygu continwwm iaith a dysgu ar draws pob cam dilyniant. Hyrwyddo hyder dysgwyr a sicrwydd rhieni.
- Monitro'r nifer sy'n cymryd Cymraeg ar ôl 16 oed. CSCA i'w addasu yn unol â data.
- Ar hyn o bryd, nid oes darpariaeth alwedigaethol ar waith yn yr Awdurdod Lleol y tu allan i YGYBD. Bydd angen i rôl Colegau Cymru (Coleg Castell-nedd/Coleg Afan) - gweithlu sgiliau, ddatblygu i gynnwys a hyrwyddo cyrsiau cyfrwng Cymraeg a dwyieithog.
- Sefydlu Bro Dur fel canolfan Cymhwyster Galwedigaethol cyfrwng Cymraeg Ôl-16, gan ddarparu llwybrau i BOB disgybl yn unol â'r model Sgandinafaidd lle mae rhaglenni cymwysterau cenedlaethol wedi'u rhannu'n ddau gategori: paratoadol a galwedigaethol. Mae rhaglenni paratoi yn bodloni'r gofynion sydd eu hangen i astudio cyrsiau prifysgol mewn meysydd pwnc penodol. Mae addysg galwedigaethol yn darparu dysgu sy'n adeiladu ar addysg uwchradd ac yn paratoi myfyrwyr ar gyfer y farchnad lafur. Fe’i datblygir a'i redeg mewn cydweithrediad agos â chyflogwyr a diwydiannau.
- Gweithio gyda Gyrfaoedd Cymru a Cholegau Cymru i ddatblygu dewislen o brentisiaethau cyfrwng Cymraeg a dwyieithog ar gyfer y disgyblion presennol yn y system.
- Cynnwys yr Urdd mewn trafodaethau cymhwyster ôl-16 yn y dyfodol gyda'r nod o gynyddu nifer y myfyrwyr sy'n cwblhau prentisiaethau gyda'r Urdd trwy gyfrwng y Gymraeg.
- Cynyddu nifer sy'n dewis Gwyddoniaeth TGAU trwy gyfrwng y Gymraeg yn YGYBD (dewisol Cymraeg/Saesneg ar hyn o bryd).
- Gweithio tuag at drosglwyddo Safon Uwch Gwyddoniaeth i gyfrwng Cymraeg (Saesneg i gyd ar hyn o bryd).
- Ysgolion cyfrwng Saesneg i ddarparu a chyflwyno Addysgu a Dysgu Cymraeg o ansawdd uchel yn unol â'r cwricwlwm newydd ac un cymhwyster cyfartal (dim TGAU Cymraeg ail iaith).
- Hyrwyddo Cymraeg ar draws y cwricwlwm (ac nid Cymraeg ar ei phen ei hun) ym mhob ysgol, gan ddisgwyl y bydd pob athro yn gallu hyrwyddo, cyfoethogi ac annog y broses o ddatblygu Cymraeg fel iaith.
- Darparu dewislen cymorth a hyfforddiant iaith i staff ar bob lefel a nodi bylchau yn y ddarpariaeth.
- Cyflogi Swyddog Hybu Cymraeg mewn Addysg i gefnogi/arwain yr ‘angen am Gymraeg’, gyda’r nod o newid meddylfry a chydlynu’r ddarpariaeth ar draws yr Awdurdod Lleol. Ymgorffori'r weledigaeth newydd ar gyfer addysg cyfrwng Cymraeg a Chymraeg ar draws yr holl ddarparwyr.
- Darparu cefnogaeth i Bro Dur wrth i ddisgyblion CA4 drosglwyddo i CA5. Sicrhau llwybrau a chludiant addas ar gyfer y disgyblion hyn.
- Gyrfaoedd Cymru i hyrwyddo Cymraeg fel sgil hanfodol ar gyfer y dyfodol o fewn yr Awdurdod Lleol, gan bwysleisio'r gofyn am sgiliau Cymraeg ym mhob swydd erbyn 2030.
Ble rydyn ni'n disgwyl bod ar ddiwedd ein Cynllun 10 mlynedd?
Erbyn diwedd y cynllun 10 mlynedd, ein nod yw gweld cynnydd sylweddol yng nghanran y cymwysterau a astudir trwy gyfrwng y Gymraeg wrth i ddysgwyr a rhieni ddod yn fwy hyderus wrth ddewis addysg cyfrwng Cymraeg.
Bydd hefyd amrywiaeth ehangach o gymwysterau galwedigaethol a addysgir trwy gyfrwng y Gymraeg ar gael yn yr Awdurdod Lleol er mwyn caniatáu mynediad llawn i'r Gymraeg i'r holl ddysgwyr.