Datganiad I'r Wasg

Mae'r Siarter ar gyfer Teuluoedd sydd wedi Dioddef Profedigaeth yn sgil Trasiedi Gyhoeddus yn galw am newid diwylliannol yn y ffordd y bydd cyrff cyhoeddus yn ymwneud â theuluoedd sydd wedi cael profedigaeth, gan sicrhau y caiff gwersi eu dysgu o drychineb Hillsborough yn 1989 a'r hyn a ddigwyddodd yn ei sgil, er mwyn atal pobl yr effeithir arnynt gan drasiedïau cyhoeddus yn y dyfodol rhag mynd drwy'r un profiad.

Mae sefydliadau ledled Cymru, gan gynnwys Llywodraeth Cymru, awdurdodau lleol, heddluoedd, Gwasanaethau Ambiwlans Cymru a gwasanaethau tân ac achub Cymru, i gyd wedi ymrwymo i gefnogi teuluoedd sydd wedi cael profedigaeth a'r gymuned yn dilyn digwyddiad difrifol, gydag ymrwymiad clir i bobl ac i ddarparu gwasanaethau sy'n diwallu eu hanghenion cyn, yn ystod ac ar ôl digwyddiad.

Caiff digwyddiad lansio ei gynnal ym Merthyr Tudful ddydd Mawrth (18 Mawrth), ac ymhlith y rhai a fydd yn bresennol bydd yr Esgob James Jones, a ysgrifennodd y siarter fel rhan o'i adroddiad ar wersi i'w dysgu o drasiedi Hillsborough. Hefyd yn bresennol bydd goroeswyr a phobl sydd wedi cael profedigaeth yn sgil trasiedïau cyhoeddus, gan gynnwys Hillsborough, Tŵr Grenfell, Arena Manceinion, ac Aberfan, a ddigwyddodd filltiroedd yn unig i ffwrdd o leoliad y digwyddiad lansio.

 “Rydyn ni'n ymrwymedig i sicrhau y caiff goroeswyr a theuluoedd sydd wedi cael profedigaeth yn sgil trasiedïau cyhoeddus eu trin ag urddas, tosturi, a pharch. Drwy lofnodi'r siarter hon, rydyn ni'n ymrwymo i fod yn agored, yn dryloyw ac yn atebol yn ein hymateb i ddigwyddiadau difrifol, gan sicrhau y bydd y bobl yr effeithir arnynt yn cael y cymorth y bydd ei angen arnynt. Mae dysgu o drasiedïau'r gorffennol yn hanfodol, a safwn gyda chyrff cyhoeddus eraill yng Nghymru yn ein hymrwymiad i sicrhau mai pobl sydd wrth wraidd popeth a wnawn.”

Dywedodd yr Esgob Jones: “Heddiw, mae Cymru'n arwain y ffordd wrth i fwy na 50 o'i chyrff cyhoeddus lofnodi'r siarter. Drwy wneud hynny, mae diwylliant y sefydliadau wedi dechrau newid ac maent yn ymrwymo o'r newydd i wasanaeth cyhoeddus a pharchu dynoliaeth y rhai y gelwir arnom i'w gwasanaethu.

“Mae'r siarter yn cynrychioli addewid i beidio â gadael i neb ddelio â galar a goroesi ar ei ben ei hun yn dilyn trasiedi yn y dyfodol, ac i sicrhau na fydd neb yn dioddef 'agwedd nawddoglyd pŵer anatebol' eto.

“Mae hon yn adeg dyngedfennol yn oes y genedl wrth i ni groesawu egwyddorion y siarter ac ymrwymo i barchu dynoliaeth ei holl ddinasyddion, sef yr hyn a ddylai fod wrth wraidd pob gwasanaeth cyhoeddus.”

Dywedodd Prif Swyddog Tân Gwasanaeth Tân ac Achub Gogledd Cymru a chadeirydd y Cyd-grŵp Gwasanaethau Brys yng Nghymru, Dawn Docx: “Rydyn ni'n cydnabod bod cydweithredu wrth gefnogi teuluoedd y mae trasiedi gyhoeddus wedi effeithio arnynt yn hanfodol er mwyn sicrhau lles a chadernid ein cymunedau.

“Drwy gydweithio â'n gilydd, gallwn ddefnyddio ein harbenigedd a'n hadnoddau cyfunol i roi cymorth ystyrlon i'r rhai mewn angen yn ystod cyfnodau o argyfwng a thu hwnt.”

Ychwanegodd Dirprwy Brif Gwnstabl Heddlu De Cymru, Mark Travis: “Drwy lofnodi'r siarter hon, mae pob un o'r sefydliadau'n gwneud datganiad cyhoeddus y byddant yn dysgu gwersi trychineb Hillsborough a thrasiedïau eraill er mwyn sicrhau na fyddwn byth yn colli golwg ar safbwynt teuluoedd sydd wedi cael profedigaeth, a sicrhau y cânt eu trin â gofal a thosturi, a hynny nid yn unig ar adeg yr argyfwng ond yn yr wythnosau, misoedd a blynyddoedd wedyn hefyd.

“Er bod heddiw'n garreg filltir, yr her wirioneddol fydd gwreiddio'r siarter yn ein hyfforddiant a'n diwylliant er mwyn sicrhau y daw'n rhan annatod o'n hymateb i unrhyw drasiedi gyhoeddus.

“Mae cyfraniad goroeswyr a phobl sydd wedi cael profedigaeth yn sgil trasiedïau cyhoeddus wedi bod yn ddylanwad enfawr tuag at gymryd y cam pwysig hwn ymlaen heddiw.

 “Rydyn ni'n ymrwymedig i sicrhau y caiff goroeswyr a theuluoedd sydd wedi cael profedigaeth yn sgil trasiedïau cyhoeddus eu trin ag urddas, tosturi, a pharch. Drwy lofnodi'r siarter hon, rydyn ni'n ymrwymo i fod yn agored, yn dryloyw ac yn atebol yn ein hymateb i ddigwyddiadau difrifol, gan sicrhau y bydd y bobl yr effeithir arnynt yn cael y cymorth y bydd ei angen arnynt. Mae dysgu o drasiedïau'r gorffennol yn hanfodol, a safwn gyda chyrff cyhoeddus eraill yng Nghymru yn ein hymrwymiad i sicrhau mai pobl sydd wrth wraidd popeth a wnawn.”